اتفاقات حرم امام رضا علیه السلام
اتفاقات حرم امام رضا علیه السلام
آرامگاه امام رضا علیه‌السلام امام هشتم شیعیان در قرن چهارم به دستور پادشاه غزنوی تخریب شد. طی این اتفاق سقف و دیواره‌های بنا به طور کامل فروریخته شد و مردم از زیارت آن منع گشتند. آرامگاه به دست پسر پادشاه غزنوی تعمیر و بازسازی شد. گفته می‌شود سلطان محمود غزنوی یک شب پیامبر اکرم سلام‌الله‌علیها را در خواب می‌بیند که به آن گنبد تخریب شده اشاره می‌کند و می‌پرسد تا کی چنین خواهد بود و به همین دلیل معماری به طوس فرستاد تا بنا را بازسازی نماید.
در زمان صفویان مشهد در مورد یورش ازبک‌ها قرار گرفت. در واقع گفته می‌شود در آن زمان شهر مشهد دو بار مورد تهاجم قرار گرفت که بار اول عبدالله خان ازبک دستور قتل‌عام مردم مشهد را صادر کرد و به قدری در این کار زیاده‌روی نمود که در صحن‌های حرم خون داری شد. در سال بعد عبدالمومن خان ازبک به مشهد حمله کرد و با ورود به صحن حرم امام رضا علیه‌السلام مردمی را که به حرم پناه برده بودند را به قتل رساند. عبدالمومن خان ازبک دستور تاراج گنجینه‌های آستان مقدس رضوی را داد و همچنین بخشی از حرم را ویران نمود.
شاه عباس به همراه افرادی از هنرمندان و معماران آن دوران که شیخ بهایی نیز جزء آنها بود به شهر مشهد آمد و اقدام به بازسازی حرم مطهر امام رضا کردند. در آن زمان بود که توسعه صحن عتیق و احداث ایوان شمالی و ایوان‌های شرقی و غربی و همچنین رواق توحید خانه و گنبد الله‌وردی‌خان انجام شد و به دستور وی استفاده از لقب مشهدی برای زائران رواج پیدا کرد.
زلزله
زمین‌لرزه زیادی در مشهد اتفاق افتاد؛ ولی مهم‌ترین و قوی‌ترین زمین لرزه آن در ۱۵ ربیع الثانی سال ۱۸۰۴ قمری رخ داد که دو سوم از مشهد را تخریب کرد و ۴ هزار نفر کشته به جای گذاشت. مرقد امام رضا علیه السلام و گنبد مسجد گوهرشاد و مدارس پریزاد و دودر و بالا سر و پایین پا نیز دچار آسیب جدی شدند و خسارت‌های زیادی را متحمل گشتند. این خسارت‌ها در زمان شاه سلیمان صفوی بازسازی شد.
تهاجم به حرم در زمان قاجار
حرم امام رضا علیه السلام در دوران پادشاهان قاجار نیز دو بار مورد تهاجم قرار گرفت. بار اول در سال ۱۲۶۰ قمری توسط محمد حسن خان سالار فرزند اللهیار خان آصف الدوله انجام شد. وی تمامی طلا‌های حرم را جمع‌آوری نمود و به نام خود سکه زد.
تعرض به حرم توسط روس ها
بار دوم در محرم ۱۳۳۰ قمری حرم مطهر امام رضا علیه السلام توسط روس‌ها به توپ بسته شد در این اتفاق سربازان روس مردم را که در مخالفت با هرج و مرج‌های مخالفان مشروطه به صحن امام رضا تحصن کرده بودند را به گلوله بستند. گنبد مطهر امام رضا علیه السلام از ۱۸ نقطه مورد اصابت گلوله قرار گرفت و بعد از آن دو ساعت بمباران بارگاه مطهر رضوی توسط نظامیان سواره و پیاده انجام شد.
در این اتفاق نظامیان وارد صحن مقدس شدند و مردم را تیرباران نمودند تا در نهایت تولیت آستان قدس رضوی با بلند کردن پرچم سفید از روس ها‌امان خواست. گفته می‌شود روس‌ها در مدت چهار روز نفایس و گنجینه‌های زیادی از حرم را به تاراج بردند در آن زمان سلطان حسین میرزا‌امیرالدوله استاندار خراسان در سال ۱۳۳۱ بود که اقدام به مرمت حرم کرد. محل برخورد گلوله‌ها در ایوان طلای صحن عتیق به همان صورت حفظ شده است.
واقعه مسجد
اتفاق بعدی واقعه مسجد گوهرشاد است که به دستور رضاخان انجام شد. این واقعه در سال ۱۳۱۴ و پس از اعتراض مردم به قانون کشف حجاب و بست نشینی آنها در مسجد گوهرشاد رخ داد. در تیر ۱۳۱۴ حکومتی برای پراکنده نمودن مردم از مسجد گوهرشاد گرد آمدند و مردم را به گلوله بستند که این اتفاق منجر به کشته و زخمی شدن عده بسیاری از مردم شد. واقعه ناگوار برای حرم مطهر امام رضا در روز ۲۹ آبان سال ۱۳۵۷ رخ داد مصلح رژیم پهلوی به صحن انقلاب بود در این واقعه مردم معترض به گلوله بسته شدند.
بمب گذاری
در ۳۰ خرداد ۱۳۷۳ مصادف با عاشورای حسینی اتفاق دیگری و حرم مطهر امام رضا رخ داد. در این تاریخ بسیاری از زائرین و همچنین دستگاه‌های مختلف عزاداران امام حسین در حال نوحه خوانی و عزاداری در حرم امام رضا علیه السلام بودند که در ساعت ۱۴ و ۲۶ دقیقه بعد از ظهر یک صدای بسیار بلند و مهیب اتفاق افتاد صدای مهیب به دلیل انفجار بمبی قوی در کنار ستون بالاسر مبارک در مجاورت ضریح مقدس بود. انفجار به قدری زیاد بود که تمامی شیشه‌ها فرو ریخت و ۲۷ نفر از زائرین به شهادت رسیدند. گفته می‌شود در این واقعه ۲۹۰ نفر مجروح شدند.
