روایت هتک حرمت حرم مطهر رضوی توسط مزدوران رژیم پهلوی از دریچه اسناد تاریخی
45 سال قبل در 29 آبان 1357، حرم مطهر رضوی با حمله مزدوران رژیم پهلوی به این آستان مقدس به خاک و خون کشیده شد. برگ های تاریخ، هیچ گاه این حادثه ننگین را که توسط عمال رژیم شاهنشاهی رقم خورد، فراموش نمی کند.
به گزارش آستان نیوز، امروز 29 آبان به مناسبت سالروز حمله ددمنشانه مزدوران رژیم شاهنشاهی به حرم مطهر امام رضا(ع) در سال 1357در گزارشی ضمن مرور این واقعه، اسناد موجود در مرکز اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی در این رابطه را نیز بررسی کردیم.
آن روز تلخ
در کتاب «مشهد از مقاومت تا پیروزی» که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده، درباره این حادثه تلخ که به شهادت 11 نفر منجر می شود، چنین می خوانیم: «مردم در این روزها بیشتر گردهمایی های خود را در حرم مطهر برگزار می‌کردند و روز 29 آبان عده‌ای از تظاهر‌کنندگان در صحن عتیق هنگام ورود به صحن نو با پرتاب سنگ تابلوی نئون سر در آگاهی حرم را شکستند. دژخیمان پهلوی به حرم مطهر امام رضا(ع)، حمله بردند و تعدادی از زنان و مردان به شهادت رسیده و تعدادی نیز زخمی شدند. مأموران حتی در داخل حرم و رواق‌ها با مردم درگیر شده و به سوی آن‌ها شلیک کرده بودند. آن‌ها با پرتاب گاز اشک‌آور به داخل رواق‌ها مردم را متفرق کردند و در این جریان چادرها، کفش‌ها و کلاه‌های زیادی داخل رواق‌ها و صحن عتیق برجای مانده بود...»
اسناد چه می گوید؟
اسناد تاریخی موجود در مرکز اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی روایتگر هتک حریم حرم مطهر امام رضا(ع) توسط مأموران نظامی پهلوی در 29 آبان 1357 است.
«فاطمه خندان» کارشناس مطالعات اسناد انقلاب اسلامی مرکز اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی در این خصوص در گفت‌وگو با آستان نیوز اظهار کرد: 18 برگ سند مکتوب، 5 قطعه عکس و همچنین 250 دقیقه مصاحبه تاریخ شفاهی در این مرکز با محوریت وقایع تاریخی حمله مأموران نظامی پهلوی به حرم مطهر امام رضا(ع) نگهداری می‌شود.
وی افزود: اعلامیه «اعلام عزای عمومی توسط امام خمینی به مناسبت کشتار مردم در صحن حرم مطهر رضوی» و اعلامیه «آیت‌الله سیدعبدالله شیرازی در محکومیت تیراندازی در صحن و حرم امام رضا(ع)» در سال 1357، از جمله اسناد مکتوب این واقعه است.
تیراندازی و گاز اشک آور در حرم مطهر
خندان در بیان این واقعه تاریخی انقلاب اسلامی گفت: به دنبال تظاهرات مردم مشهد بر علیه رژیم پهلوی در 29 آبان 1357، مأموران این رژیم به زد و خورد با مردم پرداختند چنان‌که مأموران مسلح وارد صحن حرم مطهر امام رضا(ع) شدند و با توجه به جمعیت زیادی که در حرم مطهر بود مبادرت به تیراندازی و پرتاب گاز اشک‌آور کردند.
وی ادامه داد: این حرکت مأموران رژیم و هتک حرمت حرم مطهر رضوی از سوی مردم انقلابی و علما به شدت محکوم شد و اعلامیه‌ها و بیانیه‌های متعددی از سوی مراجع و علما و گروه‌های سیاسی در مشهد و ایران در محکومیت این اقدام صادر شد.
در مشهد عزای عمومی اعلام شد
کارشناس مطالعات اسناد انقلاب اسلامی آستان قدس رضوی با اشاره بر اینکه امام خمینی نیز همزمان اعلامیه‌هایی مبنی بر محکومیت این اقدام رژیم پهلوی صادر کردند، افزود: همچنین دفاتر آیات عظام در مشهد، هفتمین روز هتک حریم حرم رضوی را در این شهر مقدس عزای عمومی اعلام کرده و خواستار تعطیلی بازار و تظاهرات مردم شدند.
هیئتی از سوی دفتر نخست وزیر به مشهد اعزام شد
وی با بیان اینکه این حرکت همزمان با گسترش اعتصابات سراسری در ایران عامل قابل توجهی در پیروزی انقلاب اسلامی سال 1357 بود، گفت: استیصال حکومت در مقابل مبارزات مردمی باعث شد برای رسیدگی به این واقعه هیئتی از سوی دفتر نخست وزیری برای بررسی و رسیدگی اعزام شود و در نهایت به عذرخواهی رسمی و تنبیه مسببین این بی‌حرمتی به حرم مطهر رضوی منجر شد.
شایان ذکر است، مجموعه‌ای از ناب‌ترین و باارزش‌ترین اسناد تاریخی در مرکز اسناد و مطبوعات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی واقع در ضلع شرقی دوربرگردان طبرسی بارگاه ملکوتی امام هشتم(ع) نگهداری می‌شود که دانشجویان و پژوهشگران طبق ضوابط این سازمان می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند.
