فلسفه مراسم نقاره زنی در حرم امام رضا (ع)
در شب ولادت ائمه اطهار(ع) و جشن های بزرگی چون عید سعید فطر، قربان و همچنین نوروز بر فراز نقاره خانه می روند و در شیپورهای خود می دمند.
از دیگر رویدادهایی که باعث نواختن طبل ها و شیپورهای نقاره خانه بارگاه امام رضا علیه السلام می شود این است که فردی حاجت روا شده و به خیل شفایافتگان آستان رضوی افزوده شود، بنابراین برای اعلام همگانی و اظهار شادمانی نقاره ها به صدا در می آیند.البته در ایام عزاداری شیعیان مانند ماه های محرم و صفر به منظور احترام به آئین سوگواری معصومین(ع) هیچ نوایی از نقاره خانه به گوش نمی رسد.
نقاره‌ها برای که به صدا در می‌آیند؟
قاره‌زنی یک نوع موسیقی اسلامی حلال است که معمولاً در جشن‌ها و میهمانی های اسلامی از زمان صفویه استفاده می‌شد. نقاره‌زنی از دوران صفویه و طی حاکم شدن شاه اسماعیل صفوی و جلوس وی بر تخت پادشاهی به علت ارادت ویژه به امام رضا(ع) برای اعلام اذان جهت آماده شدن مردم برای اقامه نماز مرسوم شد. از همان دوران کار نقاره‌زنی برای اعلام جشن‌ها و شادی کردن مردم اطراف حرم بدین صورت انجام می شد که دو نفر کار نقاره‌زنی و سه نفر کار طبل‌زنی را انجام می‌دادند و به طور کلی نقاره خانه نقش تقویم را در زندگی مردم بازی می‌کرد. گفتنی است، نقاره زدن و شیپور نواختن ، براى احترام و بزرگداشت بارگاه امام رضا (ع) بوده و فقط جنبه تشریفاتى دارد. خوب است بدانید که طبل ها ذکری ندارند و فقط به عنوان « کوس شادمانه » و همنواز از شروع تا خاتمه با کرناها نواخته می شوند . در صورتی که کرناها ذکری دارند که سینه به سینه تا به امروز نقل شده است و بدین شرح است :
دست اول : « سرنواز » ، سردسته ی کرنانوازها ، کرنا را به طرف گنبد حضرت به عنوان سلام می گیرد و می دمد : « سلطان دنیا و عقبی علی بن موسی الرضا » پس نوازان که تعداد آن ها چهار نفر می باشند ، جواب می دهند : « امام رضا » سرنواز مجدداً با سر کرنا به طرف گنبد حضرت اشاره می کند و چنین می نوازد : « امام رضا » پس نوازان جواب می دهند : « غریب » .
دست دوم : کرنای سرنواز ذکر می کند : « مولی مولی مولی علی بن بن موسی الرضا » پس نوازان جواب می دهند : « رضا جان » سرنواز ، سرکرنا را به طرف گنبد می گیرد و ذکر می کند : « یا امام غریب یا امام رضا »
دست سوم : کرنای سرنواز ذکر می کند : « دوران دوران امام رضاست » در این موقع طبال ها به عنوان شادی طبل های خود را به صدا در می آورند . این طبل به « کوس شادمانه » معروف است .
مجدداً سرنواز ذکر می کند : « دوران دوران امام رضا دادرس بیچارگان » پس نوازان پاسخ می دهند : « ای دادرس درماندگان » موقعی که پس نوازان می خواهند کرنای خود را بر زمین بگذارند ، سرنواز می گوید : «فریاد رس»
