آشنایی با عوامل پشت صحنه زیارت‌هایی که آسان و دلنشین می‌شود
خادمان سه خدمت شبانه‌روزی حرم
بارگاه ملکوتی امام هشتم(ع) از دیرباز تجلی‌گاه ارائه خدمات متنوع به شیفتگان شمس الشموس(ع) در گروه‌ها و اقشار مختلف بوده است تا عموم زائرین با آرامش خاطر به آستان مصفای رضوی مشرف شوند و زیارتی دلنشین و فراموش‌نشدنی را تجربه کنند. در این میان، معاونت خدمات زائرین حرم مطهر رضوی نگاه ویژه‌ای به بعضی از اقشار جامعه از جمله زائرین سالمند و کم‌توان و همچنین زائرین نیازمند داشته و خدمات خاصی را برای تسهیل زیارت آنان در این حریم قدسی در نظر گرفته است.
به گزارش آستان نیوز، اداره امور تسهیلات زائرین، یکی از ادارات زیرمجموعه معاونت خدمات زائرین حرم مطهر رضوی به شمار می‌آید که در سه بخش «صندلی چرخدار و زائربر»، «پیداشدگان» و «امداد زائرین» به زائرین و مجاورانی که به حرم مطهر مشرف می‌شوند، به صورت شبانه‌روزی خدمت‌رسانی می‌کند.
در ادامه با سیدهادی سیدالحسینی رئیس این اداره به گفت‌وگو می‌پردازیم تا با خدمات بخش‌های مختلف آن بیش از پیش آشنا شویم.
بخش صندلی چرخدار و زائربر اداره امور تسهیلات زائرین حرم مطهر رضوی چه وظایفی را برعهده دارد؟
این بخش با توجه به گسترش روزافزون فضاهای اماکن متبرکه ، افزایش خیل عظیم زائرین در ایام مناسبتی و طولانی شدن مسیر ورودی‌ها تا روضه منوره با هدف تسهیل زیارت زائرین و مجاوران سالمند و کم‌توان راه‌اندازی شده است و خدمات آن با بهره‌گیری از ظرفیت خادمیاران مشهدی و استانی در شیفت‌های مختلف ارائه می‌شود.
خدمات صندلی چرخدار در دو حوزه «گشت سیار» و «امانی» با استفاده از ظرفیت 500 صندلی چرخدار گشت سیار و 2 هزار صندلی چرخدار امانی به ارادتمندان حضرت رضا(ع) ارائه می‌شود.
همچنین خدمات صندلی چرخدار گشت سیار توسط خادمیاران در صحن و سرای رضوی صورت می‌گیرد که میزان چینش خادمیاران به تعداد نیروهای حاضر در ایام مناسبتی و شرایط حرم مطهر وابسته است. خدمات صندلی چرخدار امانی نیز با مراجعه زائرین به دفاتر مربوطه و ارائه کارت شناسایی معتبر و تحویل صندلی چرخدار به منظور زیارت برای حداکثر ۳ ساعت انجام می‌شود.
در حال حاضر 8 دفتر تحویل صندلی چرخدار امانی در ورودی‌های باب الرضا(ع)، باب الجواد(ع)، غدیر، شیخ طوسی، شیخ طبرسی، نواب صفوی و پارکینگ‌های 3 و 1 فعال است.
در حوزه زائربر برقی، دارای حدود 100 دستگاه زائربر هستیم که 70 دستگاه آن متناسب با ایام مناسبتی و پیک جمعیت در 6 محور در حرم مطهر فعال است. این محورها شامل «باب الرضا- صحن کوثر»، «باب الجواد - صحن غدیر»، «خیابان آیت‌الله واعظ طبسی»، «رینگ شیخ طوسی»، «رینگ شیخ طبرسی» و «رینگ نواب صفوی» می‌شود.
چند خادمیار در خدمات‌رسانی این بخش مشارکت دارند؟
نخست باید بگویم که یک خادمیار بخش صندلی چرخدار و زائربر حرم مطهر ممکن است در حوزه‌هایی همچون صندلی چرخدار گشت سیار، دفاتر امانت صندلی چرخدار، راننده زائربر برقی، انتظامات ایستگاه‌های زائربرها و... خدمت کند.
در حال حاضر نیز این بخش دارای حدود 4 هزار و 200 خادمیار مشهدی است که به طور میانگین روزانه 600 خادمیار در حرم مطهر خدمت می‌کنند.
شیفت‌های خدمتی آنان نیز 8 ساعته در یک روز ثابت در هفته است. در این میان، تعداد خادمیاران استانی با توجه به ایام مناسبتی متفاوت است، اما می‌توان گفت به طور میانگین روزانه 400 خادمیار استانی در این بخش فعالیت دارند.
خدمات‌رسانی در بخش پیداشدگان حرم مطهر رضوی چگونه انجام می‌شود؟
9 دفتر پیداشدگان، به منظور رسیدگی به امور پیداشدگان و گمشدگان زائرین و مجاورین در حرم مطهر در صحن‌های انقلاب اسلامی، آزادی، کوثر، مسجد گوهرشاد، رواق‌های دارالحجه و حضرت زهرا(س)، رینگ‌های شیخ طوسی و شیخ طبرسی و باب الرضا(ع) فعالیت دارد.
خدمات این دفاتر با مشارکت حدود 1700 بانوی خادمیار در شیفت‌های گوناگون به صورت شبانه‌روزی ارائه می‌شود و هر خادمیار یک روز در هفته به مدت 8 ساعت در این دفاتر به صورت افتخاری خدمت می‌کند.
تمامی این دفاتر به وسیله سیستم‌های متصل به شبکه به یکدیگر مرتبط هستند و زائرین گم شده امکان ثبت پیام برای همراهان خود، انجام تماس تلفنی با اقوام و نزدیکان‌شان و همچنین شارژ تلفن همراه خود به منظور تماس با همراهان‌شان را در آن‌ها دارند.
همچنین 5 دفتر پیداشدگان علاوه بر خدمات مذکور، ارائه خدمات ویژه مادر و کودک اعم از امکان استراحت و شیردهی به کودک، تعویض لباس و تعویض پوشک کودک را به بانوان زائر و مجاور این بارگاه ملکوتی برعهده دارند.
این خدمات در حال حاضر در دفاتر صحن‌های انقلاب اسلامی، آزادی، کوثر، شیخ طوسی و همچنین باب الرضا(ع) ارائه می‌شود.
چه خدماتی در بخش امداد زائرین حرم مطهر رضوی ارائه می‌شود؟
این بخش وظیفه پیگیری و برطرف کردن نیازهای زائرین ابن السبیل(در راه مانده) و نیازمند حرم مطهر را با توجه به برخی از سرفصل‌های مصارف عواید و درآمد موقوفات آستان قدس رضوی طبق نیات واقفان به زائرین واجد شرایط برعهده دارد.
ارائه خدماتی همچون اعزام زائر به موطن، اسکان موقت در مشهدمقدس، اهدای البسه و پیگیری خدمات درمانی به زائرین نیازمند در دفتر شبانه‌روزی بخش امداد حرم مطهر توسط کارمندان این اداره انجام می‌شود. در این میان، طرح زیارتی «یا معین‌الضعفا(ع)» نیز به همت این بخش در ادوار مختلف سال اجرا می‌شود.
در خصوص اجرای طرح زیارتی «یا معین‌الضعفا(ع)» بیشتر توضیح دهید؟
این طرح از جمله طرح‌های باسابقه آستان قدس رضوی است که در راستای تشرف کاروان‌های مجاوران سالمند و توان‌یاب به بارگاه ملکوتی رضوی با مشارکت خادمیاران دو بخش دیگر اداره امور تسهیلات زائرین حرم مطهر به ویژه صندلی چرخدار و همچنین خادمان معاونت اماکن متبرکه رضوی انجام می‌شود.
اجرای این طرح در پاییز امسال از چهارم مهرماه از سر گرفته شده است، بدین ترتیب با توجه به مساعد بودن شرایط آب و هوایی، هر هفته در روز سه‌شنبه، از ساعت 9 تا ۱۰:۳۰ صبح، شرایط تشرف جمعی از محبان سالمند و توان‌یاب حضرت رضا(ع) در شهر مشهد به ویژه اقشار محروم در قالب کاروان‌های ۸۰ تا ۱۰۰ نفره فراهم می‌شود.
تمام مجاوران حاضر در این طرح زیارتی توسط رابطین این اداره در حاشیه و سطح شهر مشهد شناسایی شده و به نوبت شرایط تشرف آنان به این سرای نورانی فراهم می‌شود. تمامی هزینه رفت و آمد و میزبانی این افراد نیز برعهده آستان قدس رضوی است.
اداره امور تسهیلات زائرین حرم مطهر رضوی به منظور ارتقای خدماتش چه برنامه‌هایی را در دستور کار دارد؟
این اداره در حال پیگیری افزایش ظرفیت صندلی‌های چرخدار امانی است به طوری که تا پایان سال جاری تعداد صندلی‌های چرخدار امانی به حدود 2 هزار و ۵۰۰ صندلی چرخدار افزایش خواهد یافت. همچنین در تلاش هستیم تا خدمات امانت صندلی‌های چرخدار سیستماتیک‌تر شود.
در این میان، از زائرین و مجاوران تقاضا داریم به منظور بهره‌مندی سایر محبان سالمند، ناتوان و کم‌توان حضرت رضا(ع) از خدمات صندلی‌های چرخدار امانی، این صندلی‌ها را در مهلت مقرر قانونی به دفاتر مربوطه بازگردانند.
ویژگی شاخص خدمت در بخش‌های مختلف این اداره چیست؟
نیروهای رسمی و افتخاری اداره امور تسهیلات زائرین حرم مطهر رضوی با زائرینی از اقشار و گروه‌های سنی مختلف از جمله سالمندان سر و کار دارند و باید خوش‌برخورد باشند و با صبر و حوصله خاصی به آنان خدمت کنند. به طور مثال در دفاتر پیداشدگان، خادمیاران باید به یک کودک پیداشده حس آرامش و امنیت را منتقل کنند.
خدمت در حرم مطهر رضوی چه حال و هوایی دارد؟
زندگی ما با حرم مطهر حضرت رضا(ع) گره خورده است و بیشتر از آنچه در منزل حضور داشته باشیم، در این آستان ملکوتی در حال خدمت هستیم. حتی روزهایی که مرخصی هستیم هم دل ما توی حرم مطهر بوده و دوری برایمان سخت است.
